Fourchette, 1997 - PKO Bank Polski

Karol Broniatowski

Rzeźba z brązu podejmuje charakterystyczny dla artysty wątek postaci ludzkiej. Ukazana w syntetycznym skrócie postać wydaje się spętana, a jej niemal nierozpoznawalne członki rozczapierzają się w różnych kierunkach, przywodząc na myśl postać ukrzyżowaną lub śmiertelnie zranioną. Tym samym dzieło to, jak większość rzeźb, skupiające się na figurze ludzkiej, opowiada o człowieczeństwie i zmaganiu się z ciałem, w którym jesteśmy uwięzieni. Postać ujęta jest w eksponującej kontrasty faktury, rozwibrowanej, impresjonistycznej formie, wywodzącej się w tradycji sztuki europejskiej od Augusta Rodina. Model, na podstawie którego odlano rzeźbę, urodził się plastycznie w rękach formującego bryłę artysty i wyraźnie rzeźbiarz chce zwrócić naszą uwagę na ten element „budowania" czy też „rodzenia się" dzieła. Materia, z której rodzi się trójwymiarowa forma, zdaje się żywa, wydaje się pulsować niczym lawa. To także podkreślenie materiału - stopu metali, który miał przecież kiedyś płynną formę. Forma rzeźby zdaje się odwoływać do tego stanu sprzed utwardzenia się materiału. Rzeźba jest trzecim z założonych sześciu odlewów.

Biogram Artysty

Rzeźbiarz polski mieszkający i tworzący w Berlinie. W centrum jego zainteresowań zawsze stoi gra z postacią. Krocząca ludzka postać od czasu antycznych Kurosów i egipskich pomników jest ważnym tematem sztuki. Broniatowski odpowiedział na tę tradycję kamiennych i brązowych figur postaciami tworzonymi z papier-mache. Naturalnej wielkości męskie i kobiece postaci tworzył z gazet i aranżował w różnych otoczeniach (environments). Zestawiał je w grupy i pozwalał im zbiegać z pochyłości w przestrzeń pomieszczenia.

Od 1964 roku studiował malarstwo w warszawskiej ASP i ukończył studia w 1970 roku w pracowni rzeźby prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. W latach 1969-74 stworzył przeszło 50 figur w trzech grupach. Wszystkie postacie prezentują ten sam typ: nadzy mężczyźni idą, nagie kobiece postacie stoją chwiejnie z ramionami założonymi na głowę.

1972 roku ze swoimi rzeźbami reprezentował Polskę na XXXVI Biennale w Wenecji. Następnie były one wystawiane na Biennale w Sao Paolo, w Filadelfii, w Philadelphia Bourse, w Paryżu w Musee d'art modernę de la Ville de Paris w Mannheimer Kunstverein, a także w galeriach w Nowym Jorku, Antwerpii, Brukseli i innych miastach.

1976 roku zaczyna w Berlinie cykl „Big Man" w ramach stypendium DAAD. Postać kroczącego mężczyzny z papier-mache powiększył do sylwetki mierzącej 18,8 m, a następnie podzielił na 93 przypadkowe fragmenty. Każdy fragment został skopiowany w papierze gazetowym i granicie. Pojedyncze segmenty postaci znajdują się w różnych miejscach i zbiorach. Gigantyczna figura widoczna jest w całości jedynie w umyśle twórcy.

1977 projekt Big Man uległ przeobrażeniu w „Obiekt 93 - druga prezentacja Big Man". 93 jajowate formy z polerowanego brązu leżą na płycie, tworząc wzajemne odbicia i refleksy.

1978 miało miejsce „Stukowisko - trzecia prezentacja Big Mana". Artysta wysyła w eter 93 sygnały alfabetem Morse'a.

1979 prezentuje „Głowę z piasku" w Muzeum Sztuki w Łodzi. Po kolei usuwa wszystkie części pierwotnie zamkniętej gipsowej formy. Głowa z piasku powoli się wynurza. Kiedy jest już całkowicie widoczna, rozsypuje się.

1981 pokazuje „Składane i rozkładane rzeźby". Autoportret artysty z brązu ukazuje swoją ostateczną formę jedynie warstwowo, jako „wiele głów w jednej głowie".

1985 zaczyna projekt „Mały kroczący". Broniatowski formuje 93 figury z brązu, każda ma ok. 25 cm wysokości. Wszystkie kroczą w podobny sposób z lewą nogą do przodu. Są różne i mogą być prezentowane oddzielnie lub w formacjach.

Broniatowski brał udział w licznych konkursach na pomniki i rzeźby figuralne w przestrzeni publicznej. Najbardziej znany jest pomnik z 1991 roku: „Pomnik Deportowanych Żydów Berlina na dworcu Grunewald". W 20-metrowej długości betonowym bloku artysta zostawił puste kształty ludzkich sylwetek, podkreślając ich brak sugestywnymi formami cieni.

1996 artysta wykonał dla banku LGT w Lichtensteinie „Fuss von Bendern". 5,15 metrowej wysokości brązową rzeźbę przedstawiającą fragment stopy. Otwarta forma jest widoczną częścią niewidocznego olbrzyma.

Oeuvre Broniatowskiego obejmuje przede wszystkim różnorodność rzeźb z brązu. Wiodącym tematem poruszanym przez artystę jest krocząca ludzka postać. Ważne są także postacie stojących kobiet w różnych rozmiarach i duże akty.

Artysta nieustannie też rozszerza swoje dzieło rysunkowe. Reprezentatywnym zespołem prac są wielkoformatowe gwasze powstające w technice monotypii. Od końca lat 80-tych pokazuje w tych pracach czarne i czerwone figury, „rzucane" na białe płaszczyzny.