Wskaźniki referencyjne

Wskaźnik referencyjny wykorzystywany jest do ustalania oprocentowania zmiennego w przypadku:

• umowy finansowej (np. kredytu hipotecznego)
• instrumentu finansowego (np. instrumentu pochodnego na stopę procentową)
• pomiaru wyniku funduszu inwestycyjnego

 

Na podstawie wskaźników referencyjnych:

• banki wyznaczają oprocentowanie kredytów, lokat, produktów strukturyzowanych, papierów dłużnych i innych instrumentów finansowych
• strony umów mogą określać swoje wzajemne zobowiązania i rozliczać transakcje

Administrator wskaźnika referencyjnego:

• wyznacza wartość wskaźnika referencyjnego
• ma obowiązek publikować bieżącą wartość wskaźnika referencyjnego oraz sposób jego wyznaczania
• jest niezależny od banków i innych instytucji finansowych

Zezwolenia na jego działalność wydają instytucje nadzorujące rynek finansowy w danym kraju.

Administrator wskaźnika referencyjnego, zgodnie z rozporządzeniem BMR  ? Unijne rozporządzenie w sprawie wskaźników referencyjnych: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 171/1 z dnia 29.6.2016 r.) zmienione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2016/1011 w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego niektórych walutowych wskaźników referencyjnych spot państw trzecich i wyznaczenia zamienników niektórych wskaźników referencyjnych, których opracowywania się zaprzestaje oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 49/6 z dnia 12.2.2021) , ma zezwolenie lub jest zarejestrowany, żeby prowadzić działalność, która polega na opracowywaniu wskaźników referencyjnych. Znajduje się też w rejestrze administratorów wskaźników referencyjnych, który prowadzi Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych („ESMA”):

Rejestr ESMA administratorów wskaźników referencyjnych

W Polsce administratorem wskaźnika referencyjnego jest np. GPW Benchmark S.A., podmiot nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. GPW Benchmark jest administratorem wskaźników – WIBID i WIBOR oraz WIRON, które są zgodne z rozporządzeniem BMR.

Komisja Europejska opracowała standard wskaźników referencyjnych i wydała rozporządzenie, które w skrócie nazywamy rozporządzeniem BMR  ? Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 171/1 z dnia 29.6.2016 r.) zmienione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2016/1011 w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego niektórych walutowych wskaźników referencyjnych spot państw trzecich i wyznaczenia zamienników niektórych wskaźników referencyjnych, których opracowywania się zaprzestaje oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 648/2012 (Dz.Urz. Unii Europejskiej L 49/6 z dnia 12.2.2021) . Rozporządzenie BMR określa m.in.:

• zasady i zakres metodologii opracowywania wskaźników
• standard nadzoru nad administratorami wskaźników
• proces udzielania zezwoleń, licencji i nadzoru administratorów wskaźników
• obowiązki posiadania przez podmioty stosujące wskaźniki referencyjne planów awaryjnych, które należy uwzględniać w stosunkach umownych z klientami

Pierwsze decyzje dotyczące wycofania wskaźników WIBOR i WIBID zapadły w lipcu 2022 r. To wtedy opublikowano ustawę, która zapoczątkowała reformę wskaźników w Polsce (ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom).

Powołana została Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR), której prace mają na celu zapewnienie wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika referencyjnej stopy procentowej.

27 września 2022 r. Komitet Sterujący NGR przyjął Mapę Drogową określającą harmonogram działań, których celem jest zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRON zgodnie z rozporządzeniem BMR. 25 października 2023 r. KS NGR podjął decyzję o zmianie maksymalnych terminów realizacji Mapy Drogowej i wskazał finalny moment konwersji na koniec 2027 r.

Informacje dotyczące prac NGR znajdziesz poniżej:

Prace narodowej grupy roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych - Komisja Nadzoru Finansowego (knf.gov.pl)

Bieżące informacje na temat zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID znajdziesz tutaj:

Wskaźnik referencyjny WIRON zastępuje WIBOR i WIBID (pkobp.pl)

Od 1 stycznia 2022 r., w związku z unijną reformą wskaźników referencyjnych i decyzją brytyjskiego organu nadzoru finansowego (Financial Conduct Authority – FCA) przestały być opracowywane i publikowane wskaźniki referencyjne LIBOR CHF. Komisja Europejska wskazała SARON Compound jako stawkę zastępującą LIBOR CHF. Więcej

Brytyjski organ nadzoru finansowego poinformował, że od 1 lipca 2023 r. do 30 września 2024 r., wskaźnik LIBOR USD dla tenorów 1M, 3M oraz 6M będzie obowiązywał tylko w formie syntetycznej. A od 1 października 2024 r. – zostanie całkowicie wycofany. Dodatkowo:

 

LIBOR USD dla tenorów ON oraz 12M

Termin obowiązywania: do 30 czerwca 2023 r.

 

LIBOR GBP dla tenoru 3M

Termin obowiązywania: do 31 marca 2024 r.

• Jeśli masz kredyt hipoteczny w GBP z oprocentowaniem, które oparte jest na wskaźniku LIBOR GBP i Twoja umowa nie zawiera postanowień odwzorowujących plan awaryjny, tzw. klauzul awaryjnych:
  Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR GBP, oprocentowanie Twojego kredytu będzie ustalane na podstawie ostatniego dostępnego notowania LIBOR GBP 3M, tj. z 28 marca 2024 r., w wysokości 5,3037%. Wysokość wskaźnika podamy Ci w kolejnym zawiadomieniu o wysokości raty, które od nas otrzymasz.
• Jeśli masz kredyt hipoteczny w GBP z oprocentowaniem, które oparte jest na wskaźniku LIBOR GBP i Twoja umowa zawiera postanowienia odwzorowujące plan awaryjny, tzw. klauzule awaryjne:
  • Po zaprzestaniu publikacji wskaźnika LIBOR GBP 3M oprocentowanie Twojego kredytu oparte będzie o bieżącą referencyjną (główną) stopę procentową brytyjskiego banku centralnego (Bank of England)
  • Stopa ta będzie skorygowana o średnią arytmetyczną z różnic, jakie występowały pomiędzy LIBOR GBP 3M, a wyżej wymienioną stopą procentową brytyjskiego banku centralnego
  • Korekta ta wynosi 0,0946%
  • Do obliczeń użyliśmy stopy procentowej brytyjskiego banku centralnego oraz LIBOR GBP 3M, które publikowane były w dni robocze w okresie 6 miesięcy poprzedzających zaprzestanie publikacji wskaźnika LIBOR GBP 3M

Bieżąca stopa procentowa brytyjskiego banku centralnego

Najważniejsze informacje podajemy na bieżąco w naszych aktualnościach

Dodatkowe informacje znajdziesz na stronie www.bankiwpolsce.pl